هج البلاغه با مرور قرن‌ها نه تنها تازگی و جذابیت خویش را حفظ کرده که فزون‌تر ساخته است و این اعجاز نیست مگر به سبب ویژگی هایی که در شکل و محتوا است. این امتیاز را جز در مورد قرآن نمی توان یافت که در کلام امام علی(ع) درباره قرآنآمده است: « ظاهره انیق و باطنه عمیق، لاتفنی عجائبه و لاتنقضی غرائبه » قرآن کتابی است که ظاهری زیبا و باطنی عمیق دارد، نه شگفتی های آن پایان می‎پذیرد و نه اسرار آن منقضی می‎شود. در سخن مشابهی نیز آمده است : «لاتحصی عجائبه و لاتبلی غرائبه» نه شگفتی های آن را می‎توان شمرد و نه اسرار آن دستخوش کهنگی می‎شود و از بین می‎رود.

سخنان امام علی(ع) در فاصله قرن اول تا سوم در کتب تاریخ و حدیث به صورت پراکنده وجود داشت. سید رضی در اواخر قرن سوم به گردآوری نهج البلاغه پرداخت و اکنون بیش از هزار سال از عمر این کتاب شریف می‎گذرد. هر چند پیش از وی نیز افراد دیگری در گردآوری سخنان امام علی (ع) تلاش‌هایی به عمل آوردند، اما کار سید رضی به خاطر ویژگی هایی که داشت درخشید و ماندگار شد، چون سید رضی دست به گزینش زده بود.

وقال علیه السلام:یَأْتِی عَلَى النَّاسِ زَمَانٌ لاَ یَبْقَى فِیهِمْ مِنَ الْقُرْآنِ إِلاَّ رَسْمُهُ، وَ مِنَ الاِْسْلاَمِ إِلاَّ اسْمُهُ، وَ مَسَاجِدُهُمْ یَوْمَئِذٍ عَامِرَةٌ مِنَ الْبِنَاءِ، خَرَابٌ مِنَ الْهُدَى، سُکَّانُهَا وَعُمَّارُهَا شَرُّ أَهْلِ الاَْرْضِ، مِنْهُمْ تَخْرُجُ الْفِتْنَةُ، وَ إِلَیْهِمْ تَأْوِی الْخَطِیئَةُ؛ یَرُدُّونَ مَنْ شَذَّ عَنْهَا فِیهَا، وَ یَسُوقُونَ مَنْ تَأَخَّرَ عَنْهَا إِلَیْهَا. یَقُولُ اللّهُ سُبْحَانَهُ: فَبِی حَلَفْتُ لاََبْعَثَنَّ عَلَى أُولئِکَ فِتْنَةً تَتْرُکُ الْحَلِیمَ فِیهَا حَیْرَانَ وَقَدْ فَعَلَ، وَ نَحْنُ نَسْتَقِیلُ اللّهَ عَثْرَةَ الْغَفْلَةِ.

امام(علیه السلام) فرمود: روزگارى بر مردم فرا مى رسد که در میان آن ها از قرآن چیزى جز خطوطش و از اسلام جز نامش باقى نخواهد ماند، مساجد آن ها در آن زمان از جهت بنا آباد و محکم ولى از جهت هدایت خراب و ویران است، ساکنان آن مساجدوآبادکنندگانش بدترین مردم روى زمین اند، فتنه و فساد از آن ها برمى خیزد و خطاها به آن ها بازمى گردد، آن کس که در آن زمان از فتنه ها کناره گیرى کند او را (به اجبار) به آن بازمى گردانند و هر کسى که از آن جا وامانده است به سوى آن سوقش مى دهند، خداوند سبحان مى فرماید: به ذاتم سوگند خورده ام فتنه اى بر آنان مى فرستم که شده و ما از خداوند خواستاریم که از لغزش ها و غفلت هاى ما درگذرد.

امام(علیه السلام) در این گفتار پرمعناى خویش از زمانى خبر مى دهد که اسلام و قرآن به فراموشى سپرده مى شود و اهل آن زمان غرق گناه مى گردند، و نُه ویژگى از مفاسد براى آن زمان ذکر مى کند و مى فرماید: «روزگارى بر مردم خواهد آمد که در میان آن ها از قرآن چیزى جز خطوطش و از اسلام جز نامش باقى نمى ماند»; (یَأْتِی عَلَى النَّاسِ زَمَانٌ لاَیَبْقَى فِیهِمْ مِنَ الْقُرْآنِ إِلاَّ رَسْمُهُ، وَ مِنَ الاِْسْلاَمِ إِلاَّ اسْمُهُ). رسم در این جا به معنى خطوط است، هرچند بعضى آن را به معنى قرائت، تفسیر کرده اند که بعید به نظر مى رسد. با این که این دو ویژگى براى معرفى اهل آن زمان که از اسلام، تنها به ظواهرى قناعت کرده اند و از حقیقت اسلام چیزى در میان آن ها باقى نمانده کفایت مى کند با این حال چند جمله دیگر در معرفى آن ها بیان کرده و مى فرماید: «مساجد آن ها در آن زمان از جهت بنا آباد و محکم ولى از جهت هدایت خراب و ویران است»; (وَمَسَاجِدُهُمْ یوْمَئِذ عَامِرَةٌ مِنَ الْبِنَاءِ، خَرَابٌ مِنَ الْهُدَى). اشاره به این که آن ها تنها به ظواهر اسلام و مساجد قناعت مى کنند و به مسائل مربوط به فرهنگ اسلامى که باید در آن جا پیاده شود و مسجد کانون آن باشد توجهى ندارند. سپس در وصف دیگرى مى فرماید: «ساکنان آن مساجد و آبادکنندگان آن بدترین مردم روى زمین اند فتنه و فساد از آن ها برمى خیزد و خطاها و گناهان به سوى آن ها بازمى گردد»; (سُکَّانُهَا وَعُمَّارُهَا شَرُّ أَهْلِ الاَْرْضِ، مِنْهُمْ تَخْرُجُ الْفِتْنَةُ، وَإِلَیهِمْ تَأْوِى الْخَطِیئَةُ). اشاره به این که میان ظاهر و باطن آن ها فرق بسیار است، ظاهر آن ها این است که اهل مسجد و عمران و آبادى آن هستند در حالى که جز فتنه گرى و گناه، چیزى از آن ها برنمى خیزد، حتى از همان مساجد آباد براى فتنه گرى و توطئه بر ضدّ مؤمنان راستین، و انحرافات خود بهره مى جویند. سپس در آخرین بیان صفات آن ها مى فرماید: «(آن ها به گمراهى خود قانع نیستند بلکه اصرار به گمراه ساختن دیگران نیز دارند) هرگاه کسى از فتنه آنان کناره گیرى کند او را به آن بازمى گردانند و هرکس که از آن جا وامانده به سوى آن سوقش مى دهند»; (یَرُدُّونَ مَنْ شَذَّ عَنْهَا فِیهَا، وَیَسُوقُونَ مَنْ تَأَخَّرَ عَنْهَا إِلَیْهَا). آرى آن ها اصرار دارند که هیچ مانعى بر سر راه اعمال زشت و کارهاى خلافشان نباشد و اگر کسانى از آن ها کناره گیرى کنند به اجبار آن ها را به جمع خود بازمى گردانند.

امام(علیه السلام) در پایان به عذاب دردناک آن ها اشاره کرده، مى فرماید: «خداوند سبحان مى فرماید: به ذاتم سوگند مى خورم فتنه اى بر آنان بر مى انگیزم که عاقل بردبار در آن حیران بماند»; (یَقُولُ اللّهُ سُبْحَانَهُ: فَبِی حَلَفْتُ لاََبْعَثَنَّ عَلَى أُولئِکَ فِتْنَةً تَتْرُکُ الْحَلِیمَ فِیهَا حَیْرَانَ). این فتنه ممکن است یک بلاى آسمانى یا زلزله هاى ویرانگر زمینى یا بیمارى هاى فراگیر و یا شمشیرهاى دشمنان سلطه گر باشد که همگى در برابر آن حیران بمانند و حتى عاقلان بردبار راه برون رفتى از آن نیابند. و در آخرین جمله مى فرماید: «هم اکنون این کار انجام شده و ما از خداوند مى خواهیم که از لغزش ها و غفلت ها درگذرد»; (وَقَدْ فَعَلَ، وَنَحْنُ نَسْتَقِیلُ اللّهَ عَثْرَةَ الْغَفْلَةِ). امام(علیه السلام) در این گفتار پرمعناى خود زمانى را ترسیم مى کند که نور هدایت الهى به خاموشى مى گراید، آفتاب عالم تاب اسلام رو به افول مى نهد و مسلمانان راستین کم مى شوند و آن ها که هستند براثر فشارها خانه نشین مى گردند، صحنه اجتماع به دست ریاکارانى مى افتد که قرآن را با صداى خوب مى خوانند و آن را با بهترین خط و زیباترین طبع آراسته مى کنند، نمونه دیگر ریاکارى آن ها مساجد آباد و پرشکوه است، این ها همه در حالى است که در باطن، نه خبرى از تعلیمات اسلام است و نه از اخلاق اسلام. بازیگران ریاکار این میدان که بدترین مردم روى زمین اند کارى جز فتنه گرى و خطاکارى ندارند و عجب این که اصرار دارند دیگران را هم به رنگ خود درآورند چراکه اگر آن ها مسلمان راستین باشند مانع کار آنان مى شوند پس باید آن ها را نیز از اسلام بیرون بُرد تا راه براى پیشرفت این گروه فتنه گر صاف و هموار شود. البته خداوند تنها به مجازات آنان در عرصه قیامت اکتفا نمى کند بلکه در همین دنیا نیز آن ها را گرفتار انواع مصائب مى کند، این مجازات ها ممکن است در اشکال مختلف جلوه گر شود، بلاهاى آسمانى، فتنه هاى زمینى، بیمارى هاى فراگیر، قحط سالى و از همه بدتر سلطه گروهى بى رحم بر آن ها و کشت و کشتار آنان به دست این گروه، فتنه هایى که به قدرى پیچیده و متراکم است که آگاه ترین مردم از حلّ آن عاجز مى شوند و ناچار حیران و سرگردان تماشاگر این صحنه ها خواهند بود. آیا آنچه امام(علیه السلام) از این اوصاف براى مردم آن زمان بیان کرده اشاره به زمان خود اوست که براثر حکومت هاى خودکامه و سلطه بنى امیه و نفوذ بازماندگان عصر جاهلیت در مراکز قدرت اسلامى، مردم گرفتار چنین شرایطى شدند و یا اشاره به زمان هاى آینده مثلا زمانى مثل زمان ماست. جمله «یأتى» که به صورت فعل مضارع است و همچنین «لا یبقى» و افعال مضارع دیگرى که در کلام امام(علیه السلام) پى درپى به کار رفته است نشان مى دهد که امام(علیه السلام) از حادثه اى در آینده خبر مى دهد ولى جمله «وقد فعل» (خداوند این کار را کرده است) نشان مى دهد که چنین گروهى در عصر و زمان امام(علیه السلام) بودند و خداوند نیز مجازاتش را بر آن ها وارد ساخت. ولى بعضى از شارحان نهج البلاغه گفته اند که ممکن است جمله «وقد فعل» اشاره به این باشد که خداوند شبیه این عذاب را بر اقوام پیشین که از راه حق منحرف مى شدند و گرفتار همین مفاسد اجتماعى و اخلاقى بودند، نازل کرده یعنى این موضوع در تاریخ بشر سابقه دارد و بارها تکرار شده است. بعضى احتمال ضعیف سومى داده اند و آن این که جمله «قد فعل» تأکید بر این باشد که خداوند چنین سوگندى را یاد کرده است. احتمال چهارمى نیز در این جا وجود دارد که فعل ماضى اشاره به مضارع متحقق الوقوع باشد; یعنى چیزى که در آینده قطعاً واقع مى شود گاه به صورت فعل مضارع بیان مى گردد که در قرآن مجید نظایر متعددى دارد. البته فعل مضارع براى زمان حال و استقبال، هر دو مى آید ولى استعمال آن منحصراً در زمان حال، قطعاً خلاف ظاهر است و احتیاج به قرائن روشن دارد. (توضیح بیشترى در این زمینه در قسمت نکته خواهد آمد). امام(علیه السلام) در پایان این سخن راه توبه را به مردم نشان مى دهد و مى فرماید: «ما از خداوند خواستاریم که از لغزش ها و غفلت هاى ما درگذرد»; (وَنَحْنُ نَسْتَقِیلُ اللّهَ عَثْرَةَ الْغَفْلَةِ). اشاره به این که اگر مردم بیدار شوند و به درگاه الهى روى آورند و از غفلت ها و لغزش هایى که داشته اند از پیشگاه خدا آمرزش بطلبند امید است که آن بلاها و فتنه ها برطرف گردد. نکته آیا زمان ما مصداق کلام بالاست؟ تعبیراتى که امام(علیه السلام) در این جمله هاى پرمعنا به کار برده و تمام آن به صورت فعل مضارع یا شبیه مضارع است خبر مى دهد که این شرایط نابسامان و اوضاع دردناک در آینده براى مسلمانان براثر غفلت ها و بیگانگى از تعلیمات اسلام روى مى دهد اما جمله آخر آن که مى فرماید: «وَ قَدْ فَعَلَ، وَنَحْنُ نَسْتَقِیلُ اللَّهَ عَثْرَةَ الْغَفْلَةِ; خداوند چنین فتنه اى را به دلیل آن کارهاى ناشایست بر آن ها مسلط ساخته و ما از خدا مى خواهیم که از لغزش ها و غفلت هاى ما بگذرد» نشان مى دهد که در عصر امام(علیه السلام) چنین حادثه دردناکى روى داده است.

از زمان خلیفه سوم جامعه اسلامى به تدریج از اسلام فاصله گرفت و مال و ثروت هنگفت حاصل از غنائم آن ها را به خود مشغول ساخت و آلوده گناهان زیادى شدند و به دنبال آن، فتنه بنى امیه بهوجود آمد و مردم را در حیرت شدیدى فرو برد. ولى این احتمال وجود دارد که گفتار امام(علیه السلام)داراى چند مرحله است، یک مرحله آن در آن عصر اتفاق افتاد و مرحله شدیدترش در اعصار بعد. آن گونه که نمونه آن را با چشم خود در بسیارى از کشورهاى اسلامى مى بینیم که قرآن، زیاد مى خوانند ولى از عمل به قرآن خبرى نیست، داد اسلام زیاد مى زنند ولى از تعلیمات اسلام بى گانه اند، مساجد فراوانى دارند، بسیار آباد و پرشکوه ولى نور هدایت در آن ها نیست، فتنه ها از آن ها مى جوشد و همه جا را فرامى گیرد به خصوص این گفتار درباره سلفى هاى تکفیرى و متعصب، کاملاً صادق است و فتنه اى که بر آن ها مسلط شده فتنه یهود و بعضى از کشورهاى بزرگ است که قبله اول مسلمین را گرفته اند و همواره کشورهاى اسلامى را تهدید کرده مسلمین را حیران و سرگردان مى کنند. البته این احتمال را نیز که فعل ماضى «قد فعل» اشاره به مضارع متحقق الوقوع و مسلم باشد نباید ازنظر دور داشت.

علی انسانی شاعر آیینی کشورمان که در مدح و مرثیه اهل بیت علیهم السلام اشعاری را سروده است، این بار سروده‌ای را به پیشگاه قدسی آقا اباعبدالله الحسین (ع) تقدیم کرده که در ادامه با هم می‌خوانیم:

چه کربلاست ! که عالم به هوش می آید
هنوز ناله ی زینب به گوش می آید

چه موقفی ست ؟ که برتر ز کعبه می دانند
ملائکند که اذن دخول می خوانند

چه کعبه ای ست ؟ که حاجی شکسته است این جا
به سوی قبله اش احرام بسته است این جا

چه عرصه ای ست ؟ که دل ، تَرک خواب می گوید
هنوز ، تشنه لبی آب آب می گوید

چه چشمه ای ست ؟ که خون ، جای اشک می جوشد
هنوز ، اشک ز چشمان مشک می جوشد

چه محشری ست ؟ که هر دل ، ز سینه آواره ست
هنوز ، مادر اصغر کنار گهواره ست

چه منزلی ست ؟ که هر گوشه بیت الاحزان است
هنوز ، موی همه نخل ها پریشان است

چه مضجعی ست ؟ که آید ملَک به سوی زمین
هنوز ، ناطق قرآن فتاده روی زمین

تو گویی اشک ، ز چشمان ماه می آید
صدای مادری از قتلگاه می آید

ز خاک ، لاله و از سینه ناله می آید
هنوز ، خون ز دو پای سه ساله می آید

چه ساعتی ست ؟ فلق با سپیده می گوید
چرا اذان ، سرِ از تن بریده می گوید ؟

سری به نیزه به خواهر نظاره ای دارد
به طفلِ مانده به صحرا اشاره ای دارد

علی انسانی شاعر آیینی کشورمان که در مدح و مرثیه اهل بیت علیهم السلام اشعاری را سروده است، این بار سروده‌ای را به پیشگاه قدسی آقا اباعبدالله الحسین (ع) تقدیم کرده که در ادامه با هم می‌خوانیم:

چه کربلاست ! که عالم به هوش می آید
هنوز ناله ی زینب به گوش می آید

چه موقفی ست ؟ که برتر ز کعبه می دانند
ملائکند که اذن دخول می خوانند

چه کعبه ای ست ؟ که حاجی شکسته است این جا
به سوی قبله اش احرام بسته است این جا

چه عرصه ای ست ؟ که دل ، تَرک خواب می گوید
هنوز ، تشنه لبی آب آب می گوید

چه چشمه ای ست ؟ که خون ، جای اشک می جوشد
هنوز ، اشک ز چشمان مشک می جوشد

چه محشری ست ؟ که هر دل ، ز سینه آواره ست
هنوز ، مادر اصغر کنار گهواره ست

چه منزلی ست ؟ که هر گوشه بیت الاحزان است
هنوز ، موی همه نخل ها پریشان است

چه مضجعی ست ؟ که آید ملَک به سوی زمین
هنوز ، ناطق قرآن فتاده روی زمین

تو گویی اشک ، ز چشمان ماه می آید
صدای مادری از قتلگاه می آید

ز خاک ، لاله و از سینه ناله می آید
هنوز ، خون ز دو پای سه ساله می آید

چه ساعتی ست ؟ فلق با سپیده می گوید
چرا اذان ، سرِ از تن بریده می گوید ؟

سری به نیزه به خواهر نظاره ای دارد
به طفلِ مانده به صحرا اشاره ای دارد

خواندن نماز و دعای مخصوص حضرت امام زمان (ع) اجر و ثواب بسیار دارد. با خواندن این نماز و دعا احساس نزدیکی و پیوند قلبی با آن حضرت بیشتر شده و وجود مبارک ایشان در لحظه لحظه زندگی حس می شود. در این گزارش دستور نماز و متن دعای حضرت ولی عصر (عج) را بخوانید:

نماز آن حضرت دو رکعت است که در هر رکعت در سوره «حمد» آیه ایّاک نعبد و ایّاک نستعین را صد مرتبهبخوان و پس از آن‏ سوره «حمد» را تا و لا الضّالین ادامه بده، آنگاه سوره توحید را یک مرتبه قرائت کن و پس از فراغت از نماز این دعا را بخوان:
اللهُمَّ عَظُمَ الْبَلاءُ وَ بَرِحَ الْخَفَاءُ وَ انْکَشَفَ الْغِطَاءُ وَ ضَاقَتِ الْأَرْضُ بِمَا وَسِعَتِ السَّمَاءُ وَ إِلَیْکَ یَا رَبِّ الْمُشْتَکَى وَ عَلَیْکَ الْمُعَوَّلُ فِی الشِّدَّةِ وَ الرَّخَاءِ اللهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الَّذِینَ أَمَرْتَنَا بِطَاعَتِهِمْ وَ عَجِّلِ اللهُمَّ فَرَجَهُمْ بِقَائِمِهِمْ وَ أَظْهِرْ إِعْزَازَهُ یَا مُحَمَّدُ یَا عَلِیُّ یَا عَلِیُّ یَا مُحَمَّدُ اکْفِیَانِی فَإِنَّکُمَا کَافِیَایَ یَا مُحَمَّدُ یَا عَلِیُّ یَا عَلِیُّ یَا مُحَمَّدُ انْصُرَانِی فَإِنَّکُمَا نَاصِرَایَ یَا مُحَمَّدُ یَا عَلِیُّ یَا عَلِیُّ یَا مُحَمَّدُ احْفَظَانِی فَإِنَّکُمَا حَافِظَایَ یَا مَوْلایَ یَا صَاحِبَ الزَّمَانِ یَا مَوْلایَ یَا صَاحِبَ الزَّمَانِ یَا مَوْلایَ یَا صَاحِبَ الزَّمَانِ الْغَوْثَ الْغَوْثَ الْغَوْثَ أَدْرِکْنِی أَدْرِکْنِی أَدْرِکْنِی الْأَمَانَ الْأَمَانَ الْأَمَانَ.
خدایا! بلا بسى بزرگ شده، و سختیهاى نهان آشکار گشته و پرده برافتاده، و زمین با آنچه آسمان فرا گرفته، تنگ شده، پروردگارا! به سوى تو دادخواهى مى‏کنیم و درسختى و آسانى تنها بر تو تکیه مى‏زنیم. خدایا درود فرست‏ بر محمّد و خاندان محمّد، آنان‏که ما را به فرمانبردارى از ایشان فرمان دادى. خدیا! در فرج آنان به آمدن قائمشان شتاب فرما، و عزّتش را نمایان ساز، یا محمّد یا علىّ یا علىّ یا محمّد کفایت نمایید مرا که کفایت‏کننده‏ام شما هستید، یا محمّد یا علىّ، یا علىّ‏ یا محمّد، یارى‏ام کنیم که یاور من شمایید، یا محمّد یا علىّ یا علىّ یا محمّد، نگهدارم باشید، که شما نگهدارم‏ هستید، اى مولاى من اى صاحب الزّمان، اى مولاى من اى صاحب الزّمان، اى مولاى‏ من اى صاحب الزّمان درخواست یارى دارم، درخواست یارى، درخواست یارى، مرا دریاب، مرا دریاب، امانم بده‏ امان، امان

منبع: کلیات مفاتیح الجنان

خواندن نماز و دعای مخصوص حضرت امام زمان (ع) اجر و ثواب بسیار دارد. با خواندن این نماز و دعا احساس نزدیکی و پیوند قلبی با آن حضرت بیشتر شده و وجود مبارک ایشان در لحظه لحظه زندگی حس می شود. در این گزارش دستور نماز و متن دعای حضرت ولی عصر (عج) را بخوانید:

نماز آن حضرت دو رکعت است که در هر رکعت در سوره «حمد» آیه ایّاک نعبد و ایّاک نستعین را صد مرتبهبخوان و پس از آن‏ سوره «حمد» را تا و لا الضّالین ادامه بده، آنگاه سوره توحید را یک مرتبه قرائت کن و پس از فراغت از نماز این دعا را بخوان:
اللهُمَّ عَظُمَ الْبَلاءُ وَ بَرِحَ الْخَفَاءُ وَ انْکَشَفَ الْغِطَاءُ وَ ضَاقَتِ الْأَرْضُ بِمَا وَسِعَتِ السَّمَاءُ وَ إِلَیْکَ یَا رَبِّ الْمُشْتَکَى وَ عَلَیْکَ الْمُعَوَّلُ فِی الشِّدَّةِ وَ الرَّخَاءِ اللهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الَّذِینَ أَمَرْتَنَا بِطَاعَتِهِمْ وَ عَجِّلِ اللهُمَّ فَرَجَهُمْ بِقَائِمِهِمْ وَ أَظْهِرْ إِعْزَازَهُ یَا مُحَمَّدُ یَا عَلِیُّ یَا عَلِیُّ یَا مُحَمَّدُ اکْفِیَانِی فَإِنَّکُمَا کَافِیَایَ یَا مُحَمَّدُ یَا عَلِیُّ یَا عَلِیُّ یَا مُحَمَّدُ انْصُرَانِی فَإِنَّکُمَا نَاصِرَایَ یَا مُحَمَّدُ یَا عَلِیُّ یَا عَلِیُّ یَا مُحَمَّدُ احْفَظَانِی فَإِنَّکُمَا حَافِظَایَ یَا مَوْلایَ یَا صَاحِبَ الزَّمَانِ یَا مَوْلایَ یَا صَاحِبَ الزَّمَانِ یَا مَوْلایَ یَا صَاحِبَ الزَّمَانِ الْغَوْثَ الْغَوْثَ الْغَوْثَ أَدْرِکْنِی أَدْرِکْنِی أَدْرِکْنِی الْأَمَانَ الْأَمَانَ الْأَمَانَ.
خدایا! بلا بسى بزرگ شده، و سختیهاى نهان آشکار گشته و پرده برافتاده، و زمین با آنچه آسمان فرا گرفته، تنگ شده، پروردگارا! به سوى تو دادخواهى مى‏کنیم و درسختى و آسانى تنها بر تو تکیه مى‏زنیم. خدایا درود فرست‏ بر محمّد و خاندان محمّد، آنان‏که ما را به فرمانبردارى از ایشان فرمان دادى. خدیا! در فرج آنان به آمدن قائمشان شتاب فرما، و عزّتش را نمایان ساز، یا محمّد یا علىّ یا علىّ یا محمّد کفایت نمایید مرا که کفایت‏کننده‏ام شما هستید، یا محمّد یا علىّ، یا علىّ‏ یا محمّد، یارى‏ام کنیم که یاور من شمایید، یا محمّد یا علىّ یا علىّ یا محمّد، نگهدارم باشید، که شما نگهدارم‏ هستید، اى مولاى من اى صاحب الزّمان، اى مولاى من اى صاحب الزّمان، اى مولاى‏ من اى صاحب الزّمان درخواست یارى دارم، درخواست یارى، درخواست یارى، مرا دریاب، مرا دریاب، امانم بده‏ امان، امان

منبع: کلیات مفاتیح الجنان

رای همه انسان ها زمانی در زندگی وجود دارد که گرفتار مشکلاتی می‌شویم که بر طرف کردن آن از توانمان خارج است ، زمانی که نا امید می شویم و تنها به پروردگارمان می توانیم پناه ببریم و دعا می کنیم اما "دعا کردن" آداب و اصولی دارد که با رعایت آن شرایط استجابت نیز فراهم می شود.

 قصد داریم شما را با آداب دعا کردن، دستورالعمل های استجابت دعا ، دعاهای معصومین برای استجابت سریع دعا،بهترین زمان پذیرش دعا و برخی موانع استجابت دعا آشنا کنیم.

دستورالعمل های استجابت دعا

1- همدلی دل و گفتار

علامه محمدباقر مجلسی می گوید؛ در هنگام مناجات با خداوند، فرد باید با تمام وجود به دعا به سوی خدا بپردازد و این کار را با جهد و تلاش انجام دهد. از این رو در اصول کافی جلد 2 نقل شده است که حضرت علی (ع) می فرمایند: «چنین دعا نکنید که دل شما از آن غافل باشد، بلکه باید با جدیت و تلاش دعا نمایید» .

2- دعا، حتی در مواقع شادی و وفور نعمت

دعا صرفاً در مواقع گرفتاری و مشکلات نیست و این امر باید در سرتاسر لحظات زندگی جاری باشد به نحوی که در اصول کافی جلد 2 از امام جعفر صادق (ع) نقل شده است که: «کسی که پیش از نزول بلا دعا کند، چون بلا نازل شود، دعایش مستجاب می گردد و ملایکه می گویند: این صدای آشنایی است و دعای او را از آسمان منع نمی کنند و کسی که پیش از نزول بلا برای دفع آن دعا نکند، بعد از بلا دعایش مستجاب نمی شود و ملایکه می گویند ما این صدا را نمی شناسیم» .

3- دعا همراه با عمل صالح و وفا به خدا

شاید بسیار دیده باشید کسی که از مخلوقی حاجتی دارد کارهای بسیار شایسته ای برای وی انجام می دهد تا آن فرد از کارهای او خوشش بیاید و حال این امر در مورد خداوند نیز صادق است و باید به این امر توجه نمود که هر کس بیشتر به درگاه خداوند عبادت کرده است دعایش به اجابت نزدیکتر است؛ چنان چه از حضرت رسول (ص) روایت شده است که: «دعایِ بی عملِ صالح، مانند تیر انداختن از کمانِ بی زه است.»

4- هنگامی که خدا را شناختید دعا کنید تا مستجاب گردد

یکی دیگر از شرایط استجابت دعا، کمال معرفت و شناخت نسبت به خداوند است به نحوی که در بحارالانوار در جلد 93 نقل شده است که: «جماعتی از امام جعفر صادق (ع) سوال نمودند که چرا هر چه ما دعا می کنیم، دعای ما مستجاب نمی گردد؟ و حضرت پاسخ دادند: زیرا شما کسی را دعا می کنید که او را نمی شناسید و در حدیثی دیگر از حضرت صادق (ع) نقل شده است که: «چون دعا می کنید گمان کنید که حاجت شما در خانه ی شماست».

5- مبالغه و الحاح

یکی دیگر از شرایط استجابت دعا، مبالغه و الحاح (اصرار و پافشاری) در هنگام دعا می باشد و از این رو در اصول کافی جلد 2 از حضرت رسول نقل شده است که ایشان فرموده اند: «خداوند رحم می کند بر بنده ای که با حالت الحاح (اصرار و پافشاری) حاجتی را از خدا طلب می کند؛ خواه دعای او مستجاب بشود و خواه نشود.»

6- یک دعای مخفی بهتر از 70 دعای علنی

از دیگر موارد شرایط دعا کردن و پذیرش آن مخفی دعا کردن است، زیرا دعایی که در خفا و پنهانی صورت پذیرد به اخلاص نزدیک تر است و از ریا دورتر؛ چنان که از امام رضا (ع) نقل شده است که: «اگر یک دعای مخفی به جا آوری، بهتر است از هفتاد دعا که به طور علنی به جای آوری!»

7- بهترین زمان پذیرش دعا

بی شک رعایت نمودن بعضی از اوقات و زمان ها که توصیه شده برای استجابت دعا تاثیر بسیاری در برآورده شدن دعا دارد به نحوی که در اصول کافی جلد 2، از حضرت صادق (ع) نقل شده است که: «در چهار وقت دعا کنید: وقت وزیدن بادها، وقت گردیدن سایه ها، وقت باریدن باران و در هنگام ریختن نخستین قطره ی خون از مومنی که شهید می شود، و بدانید که درهای آسمان را در این اوقات می گشایند» و در حدیثی دیگر فرمودند: «دعا در چهار محل مستجاب می شود: در نماز وِتر، بعد از نماز صبح، پس از نماز ظهر و بعد از نماز شام.»

حضرت علی (ع) نیز درباره ی بهترین اوقات دعا فرموده اند: «دعا را در چهار وقت غنیمت شمارید: هنگام خواندن قرآن، در وقت اذان، وقت باریدن باران و هنگام ملاقات کردن دو صف برای شهادت» و همچنین از امام صادق (ع) در بحارالانوار جلد 93 نقل شده است که: «سه وقت است که حاجت بنده از خدا پوشیده نمی شود: بعد از نماز واجب، هنگام باریدن باران، و زمان ظاهر شدنِ معجزه ای از حجت های خدا بر روی زمین.»
در معانی الاخبار شیخ صدوق نیز از امام زین العابدین نقل شده است که: «حضرت فاطمه فرمودند: از حضرت رسول (ص) شنیدم که می فرمود: در روز جمعه ساعتی است که هر مسلمان در آن ساعت از خدا چیزی طلب نماید، خداوند به او اعطا می فرماید. گفتم: یا رسول الله! آن کدام ساعت است؟ فرمود: وقتی که نصف قرص آفتاب فرو رود...» و همچنین در اصول کافی جلد 2، به سند معتبر از امام صادق (ع) نقل شده است که: «بر تو باد به دعا کردن در حال سجده، زیرا بنده در سجده از تمام احوال به خداوند نزدیک تر است.»

8- برای برآورد حاجت گریه کن، اگرچه به مقدار سر مگسی باشد!

از موارد دیگری که علامه مجلسی درباره ی پذیرش و استجابت دعا بیان می فرماید ابراز تضرع و زیادتِ مذلت و شکستگی در برابر خداوند است، چنان چه که از حضرت صادق (ع) نقل شده است که: «چون بدنت به لرزه افتاد و از چشمانت اشک جاری گردید، بسیار دعا کن، زیرا رحمت الهی متوجه تو گردیده و هنگام اجابت است.» و در حدیثی دیگر در اصول کافی جلد 2، از امام صادق (ع) نقل شده است که: «اگر از امری در ترس بودی یا در طلب حاجتی از خداوند بودی، پس اول خدا را به بزرگی و عظمت یاد کن، چنانچه شایسته خداوند است و صلوات بر محمد و آل محمد بفرست و حاجت خود را بطلب و خود را به حالت گریه درآور و سعی کن گریه کنی، اگرچه به مقدار سر مگسی باشد. پدرم می فرمود: نزدیک ترین حالت بنده به خدا، هنگامی است که بنده در سجده باشد و چشمانش نیز گریان.»

9- دادن صدقه قبل از بیان حاجت

به احتمال بسیار زیاد این امر را در جوامع فراوانی دیده اید که اگر چنانچه کسی حاجتی به درگاه فرد بزرگی داشته باشد، ابتدا نگهبانان و دربانان آن درگاه را خشنود می کند تا داخل شدن به نزد آن فرد بزرگ به آسانی برای وی میسر شود و نیازها و حاجتش زودتر برآورده گردد؛ و باید دانست، که به گفته ی علامه مجلسی دربانان درگاهِ خداوند، فقرا و مساکین هستند و باید پیش از طلب حاجت از خداوند، صدقه ای در راه این افراد داده شود. چنان چه که در اصول کافی جلد 2، از حضرت صادق (ع) نقل شده است که فرموده اند: «هرگاه یک نفر از شما بیمار شود، طبیب درخواست می کند و به او چیزی می دهد و اگر حاجتی به پادشاهی پیدا کند به دربانان او رشوه می دهد. پس اگر حاجتی به خدا دارید باید صدقه بدهید (تصدقی بکنید)، خواه کم و خواه بسیار باشد!»

10- دعا کردن در حق دیگران

یکی دیگر از مواردی که استجابت دعا را سرعت می بخشد دعای فردی دیگر برای دیگری است از این رو در اصول کافی جلد 2، به نقل از امام محمد باقر (ع) آمده است که ایشان فرموده اند: «سریع ترین دعایی که برآورده می شود، دعای مومنی است که غایبانه برای برادر مومن خود دعا کند. پس مَلَکی که موکل دعای اوست می گوید: آمین! و خدا به تو دو برابرِ آنچه برای برادر مؤمن خود دعا کردی عطا می فرماید.»

11- حمد الهی پیش از دعا

از جمله آداب دیگر پذیرش دعا این است که خدا را پیش از طلبیدن حاجت، به بزرگواری و عظمتِ وجود و کَرَم ستایش نمایید و نعمت های ایشان را یاد کرده و او را بر آن نعمت ها شکر کنید و از این رو وارد شده است که بهترین دعا «الحمدالله» است. همچنین چون گناهان آدمی موجب محرومی از خیرات و سعادت است، باید پیش از دعا، از گناهان استغفار کرد، تا موجب رفع موانع شود، چنانچه مفضل به حضرت صادق (ع) عرض نمود: دعای جامعی به من تعلیم فرمایید و حضرت فرمودند: حمد الهی بکن؛ زیرا چون حمد الهی کردی، هر کس نماز بخواند، برای تو دعا می کند و می گوید: «سمع الله لمن حمده»؛ یعنی خدا دعای حمدکنندگان خود را مستجاب کند.»

12- صلوات، دعا را به آسمان می برد!

علامه محمدباقر مجلسی یکی دیگر از شرایط پذیرش و استجابت دعا را فرستادن صلوات بر محمد و آل محمد می داند و صلوات را یکی از عوامل قبولی دعا می شمارد. همچنین است که از امام صادق (ع) نقل شده است که: «هر کس دعا کند و پیغمبر را یاد نکند، آن دعا بر بالای سرش می ایستد و تا هنگامی که صلوات نفرستد به سوی آسمان نمی رود.»
همچنین درباره ی اثر صلوات در «من لایحضره الفقیه» به سند معتبر نقل شده است که: «حضرت صادق (ع) به صباح بن سبابه فرمودند: می خواهی تو را چیزی تعلیم دهم که خدا به سبب آن، تو را از آتش جهنم حفظ کند؟ گفت: بلی!

حضرت فرمودند: بعد از صبح (نماز صبح) صد مرتبه «اللهم صلی علی محمد و آل محمد» بگو تا خداوند روی تو را از گرمیِ آتش جهنم نگه دارد.» و در بحارالانوار جلد 94 نیز از حضرت رسول (ص) نقل شده است که ایشان فرموده اند: «هر کس روز جمعه صد مرتبه بر من صلوات بفرستد، حق تعالی شصت حاجت او را برآورده می کند، سی حاجت دنیایی و سی حاجت اخروی!» و در فروع کافی جلد 3، نیز از امام محمدباقر (ع) نقل شده است که: «هیچ عملی در روز جمعه بهتر از فرستادن صلوات بر محمد و آل او نیست

دعایی که در مستجاب شدن آن تردیدی نیست

مرحوم آیت الله بهجت رضوان الله تعالی علیه، نوعی از دعا را معرفی فرمودند که در مستجاب شدن آن تردیدی نیست.

این عالم بزرگوار، رحمةالله علیه، می فرمایند:برخی گمان می کنند که دعا، کار پیرزن ها و پیرمردها و ناتوانان است، آنها که نمی توانند در میدان جنگ و جهاد شمشیر بزنند؛ ولی معلوم می شود مسئله از این بالاتر است! در روایت درباره شرایط استجابت دعا آمده است:«من دعا و هو لایحس سوی الاجابة استجیب له»، یعنی هر کس دعا کند و جز اجابت احساس نکند، دعایش مستجاب می شود.

ایشان در ادامه می فرمایند:گویا حالتی در ما پیدا شده شبیه به یاس از اجابت، که دعای ما فقط به زبان و لقلقه لسانی است؛ نه دعای برخواسته از دل مطمئن و امیدوار به اجابت. قلب متیقن و دل شکسته ای می خواهد تا دعا مثل تیر به هدف برسد، به گونه ای که دعا کنیم و اجابت آن را بفهمیم و یا حداقل به ما وعده استجابت آن را بدهند، ولو بعد از چهل سال، همچنان که درباره حضرت یعقوب علیه السلام محقق شد.

بنابراین به فرموده آیت الله بهجت، آن دعایی مستجاب است که دعاکننده در آن مطمئن به اجابت باشد و این امر به قول ایشان قلب متقین و دل شکسته می خواهد. در این رابطه در حدیث قدسی آمده است که چون موسی(ع) از خدا پرسید در کجا بیشتر می توان پروردگار را یافت؟ در جواب آمد:«انی عند القلوب المنکسره و القبور المندرسه؛ من در دل های شکسته و نزد قبرهای کهنه ام.»

بیشتر بخوانید: چرا هر چقدر دعا می‌کنیم اجابت نمی‌شود؟ 

دعای سریع الاجابه توسل

محمد ابن بابویه دعای توسل را از ائمه (ع) نقل کرده و گفته است که این دعا را در هیچ امری نخواندم، مگر آنکه اثر اجابت آن را به زودی یافتم. دعای توسل از دعاهای مشهور است که در شب های چهارشنبه خوانده می شود.

دعای سریع الاجابه امام کاظم (ع)

کفعمی در بلدالامین دعایی از امام موسی کاظم (ع) نقل کرده و فرموده: عظیم الشأن و سریع الاجابه استکه جملات صدر و ذیل آن چنین است:

«اللهم انی اطعتک فی احب الاشیاء الیک و هو التوحید و ارزقنی من حیث احتسب و من حیث لا احتسبه،انک ترزق من تشاء بغیر حساب»

پس از اتمام دعا حاجت خود را بطلب.

دو دعای سریع الاجابه از امام صادق (ع)

از امام صادق (ع) روایت شده که هر کسی ده بار «یا الله» بگوید، به او گفته می شود، لبیک، حاجت تو چیست؟

همچنین از امام جعفر صادق (ع) روایت است که هر کس «یا رب یا الله» بگوید به گونه ای که تانفس او قطع شود، گفته می شود لبیک حاجت تو چیست؟

دعای سریع الاجابه اسم اعظم

سید علیخان شیرازی در کتاب «کلم طیب» نقل فرموده: اسم اعظم خدای تعالی آن است که افتتاحاو «الله» و اختتام او «هو» است، هر که اسم اعظم خدای تعالی را روزی 11 بار ورد خود قرار بدهد،هر آینه هر امر مهم جزئی و کلی برای او آسان شود و آن اسم اعظم پنج آیه از پنج سوره مبارکه بقره،آل عمران، نساء، طه و تغابن است، با این ویژگی که حروف آن نقطه ندارد و تغییری در اعراب آنها صورت نمی گیرد:

«الله لا إله إلا هو الحی القیوم…» تا آخر آیه الکرسی

«الله لا اله الا هو …نزل علیک الکتاب …»

«الله لا إله ان هو لیجمعنکم …»

«الله لا إله ان هو له الاسماء…»

«الله لا إله الا هو و علی إلله…»

بیشتر بخوانید: آداب و دعاهای استفاده از تربت امام حسین (ع) 

دعایی که راوی آن می گوید اگر اجابت نشد، او را لعنت کنید

محدث گرانقدر مرحوم حاج شیخ عباس قمی در کتاب شریف مفاتیح الجنان به نقل از شیخ کفعمىمؤلف کتاب بلد الامین دعایی را نقل کرده و گفته: این دعا را مقاتل بن سلیمان از امام زین العابدینعلیه السلام روایت کرده و گفته: هرکه این دعا را (برای رفع گرفتاری و مشکلات) صد مرتبه بخواندو دعایش اجابت نشود، پس‏ مقاتل را لعنت کند و آن دعا این است:

«إِلَهِی کَیْفَ أَدْعُوکَ وَ أَنَا أَنَا وَ کَیْفَ أَقْطَعُ رَجَائِی مِنْکَ وَ أَنْتَ أَنْتَ إِلَهِی إِذَا لَمْ أَسْأَلْکَ فَتُعْطِیَنِی فَمَنْ ذَا الَّذِی أَسْأَلُهُ فَیُعْطِینِی إِلَهِی إِذَا لَمْ أَدْعُکَ فَتَسْتَجِیبَ لِی فَمَنْ ذَا الَّذِی أَدْعُوهُ فَیَسْتَجِیبُ لِی إِلَهِی إِذَا لَمْ أَتَضَرَّعْ إِلَیْکَ فَتَرْحَمَنِی فَمَنْ ذَا الَّذِی أَتَضَرَّعُ إِلَیْهِ فَیَرْحَمُنِی إِلَهِی فَکَمَا فَلَقْتَ الْبَحْرَ لِمُوسَى عَلَیْهِ السَّلامُ وَ نَجَّیْتَهُ أَسْأَلُکَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ أَنْ تُنَجِّیَنِی مِمَّا أَنَا فِیهِ وَ تُفَرِّجَ عَنِّی فَرَجا عَاجِلا غَیْرَ آجِلٍ بِفَضْلِکَ وَ رَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ»

دعای رفع گرفتاری

برای دعای رفع گرفتاری، شیخ احمد بن فهد و دیگران روایت کرده اند که مردى به خدمت حضرت امام موسى کاظم علیه السلام شکایت کرد که کار من بسته شده است و به هر کارى که متوجّه مى شوم سودى نمى یابم و به هر حاجت که رُو مى نهم برآورده نمى شود حضرت فرمود که بعد از نماز صبح ده مرتبه بگو ((سُبْحانَ اللَّهِ الْعَظیمِ وَبِحَمْدِهِ اَسْتَغْفِرُ اللَّهَ وَاَسْئَلُهُ مِنْ فَضْلِهِ)) راوى گفت که اندک زمانى که بر این مداومت کردم جمعى از بادیه آمدند و خبر دادند مرا که مردى از اقوام تو مُرده و به غیر از تو وارثى ندارد پس مال بسیار بدست من آمد و تا حال بى نیازم .مفاتیح الجنان، حاج شیخ عباس قمی (ره).

دعای برآورده شدن حاجت

در تحفة الزّائر است که از حضرت صادق علیه السلام منقول است که هرگاه تو را حاجتى بسوى خداى تعالى باشد یا از امرى خائف و ترسان باشى در کاغذى بنویس :

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ اَللّهُمَّ اِنّى اَتَوَجَّهُ اِلَیْکِ بِاَحَبِّ الاَْسْمآءِ اِلَیْکَ وَاَعْظَمِها لَدَیْکَ وَاَتَقَرَّبُ وَاَتَوَسَّلُ اِلَیْکَ بِمَنْ اَوْجَبْتَ حَقَّهُ عَلَیْکَ بِمُحَمَّدٍ وَعَلِی وَفاطِمَةَ وَالْحَسَنِ وَالْحُسَیْنِ وَعَلِىِّ بْنِ الْحُسَیْنِ وَمُحَمَّدِ بْنِ عَلِی وَجَعْفَرَ بْنِ مُحَمَّدٍ وَمُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ وَعَلِىِّ بْنِ مُوسى وَمُحَمَّدِ بْنِ عَلِی وَعَلِىِّ بْنِ مُحَمَّدٍ وَالْحَسَنِ بْنِ عَلِی وَالْحُجَّةِ الْمُنْتَظَرِ صَلَواتُ اللَّهِ عَلَیْهِمْ اَجْمَعینَ اکْفِنى کَذا وَکَذا.

برخی موانع استجابت دعا

1- گناه: گناهان سه گونه اثر می‌گذارند:

• توفیق دعا کردن را سلب می‌کند.
• حالت تضرع و تواضع و توبه و انابه و اشک و گریه را می‌گیرند و نمی‌گذارند بنده با حضور قلب، توجه‌اش به سوی خدا متمرکز گردد و مجذوب نفحات رحمانی او شود.
• در صورت خواندن دعا، دعایش مستجاب نمی‌گردد.

علی(ع) می‌فرماید: «المعصیة تمنع الاجابة؛ گناه از اجابت دعا جلوگیری می‌کند».  در دعای کمیل شب‌های جمعه دقت نمایید، آن جا که می‌خوانید: «اللهم اغفر لی الذنوب التی تحبس الدعا و... خدایا گناهانی که مانع استجابت دعای من شده‌اند بر من ببخش.»

2- ترک دعا در هنگام خوشی‌ها: خداوند به حضرت داود(ع) وحی فرمود: «مرا در روزهای خوش و آسایش یاد کن تا من دعای تو را در ایام گرفتاری و سختی اجابت کنم»

3- نافرمانی و رنجاندن والدین

4- تأخیر انداختن نمازهای واجب از اول وقت

5- در گفتار، بد زبان بودن

6- نسبت به افراد مؤمن سوء ظن داشتن و بد طینت بودن

7- با برادران یا خواهران مؤمن، با دو رویی و منافقانه برخورد کردن

8- ترحم نکردن به افراد ضعیف

پژوهشگران پارک علم و فناوری پردیس اخیرا مطالعاتی را برای تولید 3 داروی جدید در دستور کار دارند ضمن آنکه در تلاش هستند تا دارویی با منشا گیاهی برای درمان گرفتگی رگ‌های قلبی تولید کنند تا جایگزینی برای عمل جراحی باشد.

دکتر رامین رادمنش- مجری طرح، تولید دارو برای درمان بیماری‌های صعب العلاج را از محورهای تحقیقاتی شرکت دانش بنیان رزفارمد ذکر کرد و گفت: در این راستا تاکنون موفق به تولید 6 دارو شده ایم که 5 مورد آن با منشا گیاهی و یک مورد داروی شیمیایی است و همه این داروها وارد بازار شده اند.

وی "آنژی پارس"، "آیمود"، "نوروتک"، "سپتی مب" و "پماد سوختگی نانوبرن" را از جمله داروهای وارد شده به بازار دانست و افزود: در سال‌های 91 و 92 کپسول "نوروتک" برای درمان دردهای نورپاتی خصوصا در بیماران دیابتی، پماد سوختگی نانوبرن برای درمان زخم‌های سوختگی با استفاده از فناوری نانو و داروی تزریقی سپتی مب برای درمان بیماران مبتلا به عفونت‌های خونی وارد بازار شده است و در همین مدت کوتاه با اقبال زیاد پزشکان و بیماران روبرو هستیم.

رادمنش با اشاره به منابع غنی کشور به لحاظ گیاهان دارویی، خاطر نشان کرد: این در حالی است که طب سنتی کشور همواره سنتی باقی مانده لذا در این راستا با مطالعاتی که بر روی گیاهان دارویی انجام دادیم، توانستیم تغییراتی در روند عصاره گیری و استخراج مواد از گیاهان و شیوه جدیدی در تولید داروهای گیاهی ارائه کنیم.

وی از تلاش برای تولید داروهایی با منشا گیاهی برای درمان پاپیلوماتوز حنجره (تومورخوش خیم حنجره)، هپاتیت، آلزایمر و انواع سرطان‌ها خبرداد و یادآور شد: مطالعات اولیه تولید این داروها در دستور کار شرکت رزفارمد قرار دارد ولی تا رسیدن به محصول نهایی فاصله داریم.

این محقق با اشاره به مطالعات این شرکت دانش بنیان در زمینه بیماریهای قلبی، افزود: یکی از مهمترین مشکلات بیماران قلبی اختلال و گرفتگی رگ است که منجر به سکته قلبی می‌شود از این رو در تلاش هستیم تا دارویی گیاهی برای این بیماران و جلوگیری از اعمال جراحی ارائه دهیم.

پژوهشی جدید نشان می‌دهد که دوز روزانه سس کچاپ گوجه فرنگی می‌تواند به طور قابل توجهی عملکرد رگ‌های خونی بیماران قلبی عروقی را بهبود بخشد.

به گزارش دیلی تلگراف، در این تحقیق مشخص شده است که انتی اکسیدان قوی در گوجه فرنگی‌ مورد استفاده در رژیم غذایی مدیترانه‌ای می‌تواند برای سلامتی بسیار مفید باشد.

به شرکت‌کنندگان در این پژوهش یک قرص شامل یک مکمل به نام آترونون داده شد که هر قرص شامل 7 میلی‌گرم عنصر لایکوپن موجود در گوجه‌فرنگی بود.

لایکوپن 10 برابر از ویتامین E قوی‌تر است و یک پژوهش پیشین نشان داده که زمانی قدرتش نمایان می شود که به صورت پوره مثلا در کچاپ یا در حضور روغن زیتون استفاده شود.

اما چرایی این اثر ناشناخته بود، تا اینکه دانشمندان دانشگاه کمبریج و بیمارستان‌های وابسته به دانشگاه شروع به بررسی فرایندی کردند که به باور آنها، لایکوپن از طریق آن خطر بیماری‌های قلبی را کاهش می‌داد.

از 36 بیمار مبتلا به بیماری قلبی، مشاهده شد در آنهایی که به طور روزانه یکی از این قرص‌ها را تا دو ماه دریافت می‌کردند، رگ‌های خونی تا 53 درصد گشاد شده‌اند. دانشمندان معتقدند که این امر ناشی از بهبود عملکرد اندوسلیوم یا همان پوشش سلولی دیوار داخلی رگ‌های خونی است. قرص گوجه‌فرنگی هیچ اثری روی داوطلب‌های «سالم» که رگ‌های خونی نرمالی دارند، نگذاشت.

تنگی عروق، جریان خون را کاهش می‌دهد و یکی از عواملی است که می‌تواند منجر به حمله قلبی و سکته شود.

این تحقیق حاوی آزمایش‌های اتفاقی برای اندازه‌گیری عملکرد رگ‌های خونی موسوم به جریان خون ساعد بود، که پیش‌بینی کننده خطر بیماری‌های عروقی در آینده است.

به 36 بیمار قلبی و عروقی و 36 فرد سالم، یک مکمل 7 میلی‌گرمی از لایکوپن با نام تجاری اتروون یا پلاکبو داده شد. (این مکمل‌ها از انواع موجود در بازار انتخاب شده بودند). همه بیماران قلبی عروقی این آزمایش، استاتین‌های کاهنده کلسترول دریافت می‌کردند

با این وجود، هنوز عملکرد اندوسلیوم (دیواره داخلی رگ های خونی) آنها در مقایسه با داوطلب‌های سالم، نسبتا معیوب بود. این عملکرد، توسط پاسخ رگ‌های خونی در ساعد به یک مولکول طبیعی به نام استیلکولین، تعیین می‌شود. عملکرد اندوسلیال وقایع آینده را پیش بینی می‌کند، بنابراین داشتن یک اندوسلیوم سالم عاملی مهم در جلوگیری از بیماری‌های قلبی عروقی است.

محققان دریافتند که 7 میلی‌گرم مکمل دهانی لایکوپن عامل اندوسلیال در بیماران را بهبود بخشیده و نرمال می‌کند، اما این اتفاق برای افراد سالم رخ نمی‌دهد. لایکوپن سبب می‌شود که رگ‌ها بیشتر از نصف مقدار اصلی خود پهن‌تر شوند، یعنی تا 53 درصد.

تنگی عروق خونی یک عامل کلیدی است که منجر به حمله قلبی و سکته می‌شود. هر چند این مکمل اثری روی فشار خون، سفتی شریانی یا سطوح لیپیدها ندارد.

دکتر جوزف چریان محقق اصلی این پژوهش از بیمارستان ادینبورگ و دانشگاه کمبریج، می‌گوید: «تحقیق گران‌قدری وجود دارد که نشان می‌دهد رژیم مدیترانه‌ای (که شامل لایکوپن یافت شده در گوجه‌فرنگی و دیگر میوه‌ها می شود) برای سلامت دستگاه قلبی و عروقی انسان مفید است. اما تا کنون، این که مکانیسم‌های آن چه می‌توانند باشند، به صورت یک راز باقی مانده بود. ما به طور کاملا واضحی نشان داده‌ایم که لایکوپن عملکرد رگ‌های خونی را در بیماران قلبی عروقی بهبود می‌بخشد. این تحقیق نیاز برای یک رژیم سالم در افرادی با خطر بیماری‌های قلبی و سکته تقویت می‌کند. یک قرص گوجه‌فرنگی روزانه، جایگزینی برای درمان‌های دیگر نیست، اما می‌تواند در کنار دیگر داروهای استفاده شده برای درمان این بیماری‌ها برای بدن مفید باشد. ولی ما نمی‌توانیم به این پرسش پاسخ دهیم دهیم که آیا این قرص خطر بیماری‌های قلبی را کاهش می‌دهد یا خیر. زیرا این مسئله نیاز به ازمایش‌های بیشتر و بررسی نتایج دقیق‌تر دارد».

پروفسور جرمی پیرسون مدیر پزشکی بنیاد قلب انگلیس، که نهاد او به تامین هزینه این تحقیق کمک کرده، می‌گوید: «عملکرد اندوسلیال معیوب یک پیشگوی شناخته شده از خطر افزایش یافته بیماری قلبی در آینده است. کار بیشتری لازم است تا بفهمیم که آیا اثرات سودمند مشاهده شده در این تحقیق کوچک می‌تواند نشان دهنده مزیت کلینیکی برای بیماران در معرض خطر باشد یا نه».

خواص ضد سرطانی لایکوپن به خصوص در ارتباط با سرطان پروستات بیش از پیش مشخص شده است اما مدرک متقاعد کننده‌ای که این ترکیب واقعا بتواند با سرطان بجنگد، وجود ندارد.